Cửa võng có ý nghĩa như thế nào trong văn hoá thờ cúng ?
Cửa võng là đồ thờ dùng để trang trí trong không gian phòng thờ. Khi bước vào nhà thờ họ hay các phòng thờ lớn, chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh cửa võng.
Với những người làm đồ thủ công mĩ nghệ hay những người buôn bán đồ thờ chắc hẳn quá quen thuộc với loại cửa võng này. Thế nhưng đối với nhiều người, hoặc các bạn trẻ tuổi lại k biết cửa võng là gì ? Mang ý nghĩa phong thuỷ như thế nào? Vậy hãy cùng Nội Thất Linh Ngân tìm hiểu về Cửa võng trong bài viết dưới đây nhé !
1. Định nghĩa về Cửa võng là gì ?
“Cửa võng ” còn gọi là Y môn. Theo từ điển Hán Việt, Y môn bao gồm hai thành tố: Y là y phục mang ý nghĩa thường dùng là quần áo của con người, môn là cái cửa. Y môn là áo của chiếc cửa. Hay nói cách khác, Cửa võng là một loại “cửa giả” nhưng ngắn và không có cánh cửa đi kèm có dạng chữ “M”, ở phần trên cùng người ta sẽ trang trí hoa văn có đầu rồng hay ngọc võng xuống, và cái tên “cửa võng” ra đời.
Hiểu đơn giản thì cửa võng là thứ đồ trang trí dùng trong nhà thờ họ, nhà thờ tổ, đền chùa, miếu, vừa có tác dụng làm tăng vẻ đẹp trang nghiêm cho nơi thờ tự, vừa phân cách khu vực thờ với không gian bên ngoài.
Cửa võng tứ linh bằng đồng
Không gian thờ có lắp đặt cửa võng tạo sự uy nghi, trang nghiêm và cổ kính hơn nhiều so với không gian thờ thông thường. Cửa võng xuất hiện phần lớn trong gian thờ nhưng diện tích thờ cúng phải cao và rộng rãi thì lắp cửa võng mới đẹp.
Cửa võng là một phần kiến trúc trong không gian thờ của các gia tộc, dòng họ được chạm trổ kỳ công, tỉ mỉ với những họa tiết hoa văn tinh xảo, bắt mắt. Để làm đẹp cho bức Cửa Võng nghệ nhân xưa và nay đều tuân thủ cách chia bố cục đối xứng.
Cửa võng là 1 phần kiến trúc trong không gian thờ cúng thường thấy của nhiều gia đình Bắc Bộ. Thường được chạm trổ, đục đẽo trên chất liệu gỗ. Ngày nay chất lượng của gỗ không còn được tốt như xưa. Cửa võng thường đục thủng họa tiết, đường nét gân mảnh nên gỗ dễ bị nứt vì thế mà người ta tìm đến dùng cửa võng bằng đồng.
Về hình thức và mẫu mã Cửa võng bằng đồng cũng giống với làm bằng gỗ, chỉ khác những đường nét hoa văn được chạm trổ trên chất liệu đồng chuyên biệt, thúc nổi tạo hình và chạm chìm đường nét, họa tiết tạo cảm giác họa tiết hoa văn mềm mại, uyển chuyển hơn đặc biệt là họa tiết Rồng.
2. Cửa võng được làm từ các chất liệu như :
Chất liệu làm cửa võng rất đa dạng, phải kể đến như:
Gỗ (gỗ gụ, gỗ mít, gỗ hương, ): cửa võng bằng gỗ là chất liệu phổ biến làm cửa võng, cửa võng làm bằng gỗ có tính tương đồng với các chất liệu trong không gian thờ cúng mang tính thẩm mỹ cao. Tuy nhiên cửa võng làm bằng gỗ thường được chạm khắc họa tiết với những nét gân mảnh nếu không tìm được người thợ lành nghề rất dễ bị nứt.
Cửa võng mai điểu bằng gỗ
3. Ý nghĩa Cửa võng trong phong thuỷ
Một không gian thờ linh thiêng tại các đình, chùa, miếu, đền hay nhà thờ họ không thể thiếu bộ cửa võng. Thiết kế không chỉ giúp “chốn đi về” của gia tiên, thánh thần được vững chắc, thanh tịnh mà còn có vai trò nhưng một bức tường chắn, ngăn cách bên ngoài và chỗ yên vị của bề trên.
Người Việt tin rằng, mỗi người sau khi mất đi, ở thế giới bên kia, họ cũng cần có chốn ngự đầy đủ, tươm tất. Bộ cửa võng cũng giống như bức tường bao quanh ngôi nhà, khẳng định ranh giới giữa các dòng họ với nhau. Việc trang trí bộ cửa võng cho nơi thờ tự là cách con cháu thể hiện lòng hiếu kính đối với người đã khuất, răn dạy con cháu hậu thế phải biết sống hướng đến cội nguồn.
Cửa võng là vật dụng trang trí cần thiết trong các không gian thờ cúng, tô điểm cho không gian thêm uy nghi hơn. Sử dụng Cửa võng thể hiện truyền thống văn hoá cổ xưa được gìn giữ và lưu truyền cho đến ngày nay.
Cửa võng là sản phẩm trang trí xung quanh bàn thờ, phòng thờ gồm các cửa chính và cửa hậu hai bên, cửa võng tứ quý xuân hạ thu đồng hoặc tứ linh đều có ý nghĩa là 4 mùa đều may mắn, hạnh phúc, án gian thờ chạm đồng sắc nét có giá trị thẩm mỹ cao, giá trị tâm linh vĩnh cửu có thể lưu truyền lại cho con cháu muôn đời sau.
4. Cách lắp đặt cửa võng hợp phong thuỷ
Phần lớn được lắp đặt trong các không gian tâm linh có diện tích rộng rãi. Vị trí được lắp là khoảng trống phía trước ban thờ và chính giữa phía trên giữa 2 cột nhà hoặc 2 bức vách tạo hình như 1 chiếc cửa võng xuống sao cho đủ cao để người bình thường không với tới, nhưng không cao quá.
Thông thường cửa võng bằng được thiết kết chiều cao và rộng phù hợp với lối cửa ra vào của nhà thờ hay đình, chùa… Thường treo cách trần nhà khoảng 50cm – 70cm tùy thuộc vào kích thước. Trên cửa võng sẽ treo một bức đại tự dài bằng bộ cửa võng; hai bên cột nhà có thể treo đôi câu đối to ôm vừa cột nhà và cao gần bằng cột nhà.
Đặt phía trên trong là nơi thờ có đặt bàn thờ gia tiên, nơi bàn thờ gia tiên có thể treo bộ hoành phi hay cuốn thư câu đối kích thước phù hợp với bàn thờ.
Như vậy, thông qua bài viết này, Nội Thất Linh Ngân đã cùng bạn tìm hiểu kĩ hơn về Cửa võng. Hi vọng bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích hơn nữa và chọn được sản phẩm phù hợp cho mình.